تیم برتون؛ بیوگرافی و بهترین فیلم‌های او

امکان ندارد عاشق انیمیشن‌ها و فیلم‌های فانتزی و عجیب‌وغریب باشید و تاکنون نام تیم برتون را نشنیده باشید. این کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده، نقاش و شاعر سرشناس سبک خاص خود را دارد و توانسته بسیاری از عاشقان دنیای فانتزی را مجذوب خود کند. در این مقاله از بایروی، درباره زندگی و فیلم های تیم برتون توضیح می‌دهیم.

زندگی‌نامه

تیموتی ویلیام برتون ۲۵ آگوست ۱۹۵۸ در کالیفرنیای آمریکا متولد شد. برتون در جوانی به طراحی و فیلم‌سازی علاقه پیدا کرد، بنابراین در مؤسسه «هنرهای کالیفرنیا» این رشته را دنبال کرد و بعدا به‌عنوان انیماتور در والت دیزنی مشغول به کار شود. او پس از ساخت مجموعه فیلمی کوتاه از جمله «فرنکن‌وینی»، در سال ۱۹۸۵ اولین فیلم بلند خود به‌نام «ماجراجویی بزرگ پی‌وی» را کارگردانی کرد.

۳ سال پس از آن، تیم برتون با ساخت فیلم «بیل‌جوس» خود را به‌عنوان فیلم‌سازی غیرمتعارف به دنیای سینما معرفی کرد. بعدها برتون با ساخت فیلم‌هایی مانند «بتمن» و «بازگشت بتمن» به یکی از کارگردانان سرشناس سینمای جهان تبدیل شد.

تیم برتون دوست‌داشتنی تاکنون ۲۹ جایزه سینمایی مختلف کسب کرده و ۲ مرتبه نامزد دریافت جایزه اسکار و ۷۹ مرتبه نامزد دریافت جایزه از جشنواره‌های مختلف سینمایی شده است. او تنها به ساخت فیلم‌های فانتزی شهرت ندارد، بلکه انیمیشن‌ های تیم برتون نیز سبک خاص خود را دارند. علاوه‌بر این، برتون سریال‌سازی را نیز تجربه کرده و توانسته است سریال موفقی به‌نام «ونزدی» را هم در کارنامه هنری خویش بگنجاند. او ۴ قسمت از ۸ قسمت فصل اول این سریال را کارگردانی کرده است.

فیلم های تیم برتون تنها آثار او نیستند. او نویسنده خلاقی هم هست. کتاب «مرگ غم‌انگیز پسر صدفی» از مشهورترین کتاب‌های اوست که حال‌وهوای دنیای عجیب و خاص برتون را دارد.

فیلم های تیم برتون

۱۹. سیاره میمون‌ها (Planet of the Apes)

«سیاره میمون‌ها» یکی از دوست‌داشتنی‌ترین فیلم‌های علمی‌تخیلی در تاریخ سینما به شمار می‌رود. در این فیلم، مارک والبرگ در نقش فضانوردی ظاهر شده است که به سیاره‌ای عجیب پا می‌گذارد. میمون‌های سخنگو حاکمان این سیاره‌اند و انسان‌ها را به بردگی گرفته‌اند.

موفقیت چشمگیر سیاره میمون‌ها در زمان اکران باعث شد که پس از آن ۳ فیلم دیگر با همین نام ساخته شوند، اما تیم برتون کارگردان آنها نبوده است.

۱۸. سایه‌های سیاه (Dark Shadows)

سال تولید: ۲۰۱۲
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، استرالیا، انگلیس
زبان: انگلیسی
ژانر: کمدی، فانتزی، خانوادگی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: جانی دپ، اوا گرین
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۳ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۶٫۲

«سایه‌های سیاه» بازآفرینی سریالی گوتیک با همین نام است که در دهه ۱۹۶۰ پخش می‌شد. در این فیلم فانتزی، جانی دپ نقش خون‌آشامی به‌نام بارناباس کالینز را بازی می‌کند. او از تابوت رها شده است و برای محافظت از فرزندانش به خانه اجدادی بازمی‌گردد. او باید با جادوگری که اوا گرین نقشش را بازی‌ می‌کند، مقابله کند. بارناباس با دنیای امروزی آشنایی ندارد، بنابراین در مواجهه با هرآنچه در اطرافش می‌گذرد واکنش‌های بامزه‌ای نشان می‌دهد که شما را سرگرم‌ خواهد کرد.

۱۷. دامبو (Dumbo)

سال تولید: ۲۰۱۹
کشور سازنده: انگلیس، کانادا، استرالیا، ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی، فرانسوی
ژانر: ماجراجویانه، فانتزی، خانوادگی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: کالین فارل، اوا گرین
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۲ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۶٫۳

«دامبو» را نمی‌توان جزو بهترین فیلم های تیم برتون دانست. با وجود این، کارگردان مشهور آمریکایی توانسته است تا حدی یاد انیمیشنی را زنده کند که در کودکی دیده‌ایم. در دامبوی تیم برتون، ماجرای دام‌پزشکی را دنبال می‌کنیم که در جنگ جهانی اول مجروح شده است. او در سیرکی سیار شروع به کار می‌کند. فرزندان این دام‌پزشک سرپرستی بچه‌فیلی یتیم با گوش‌های بزرگ را بر عهده می‌گیرند. وقتی دام‌پزشک متوجه حضور بچه فیل می‌شود، سعی می‌کند از او در برابر رئیس بدجنس سیرک محافظت کند.

۱۶. مریخ حمله می‌کند (Mars Attacks)

سال تولید: ۱۹۹۶
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی، فرانسوی
ژانر: کمدی، علمی‌تخیلی
دوبله فارسی: ندارد
بازیگران اصلی: جک نیکلسون، پیرس برازنان
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۶ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۶٫۴

تصور کنید روزی مریخی‌ها بخواهند از زمین بازدید کنند یا حتی قصد حمله به زمین را داشته باشند. به‌نظر شما حضور موجودات فضایی در زمین بایرویی خواهد بود؟ اگر به دنبال فیلمی با این موضوع و حال‌وهوایی کمدی هستید، به شما تماشای «مریخ حمله می‌کند» را پیشنهاد می‌دهیم. در این فیلم، بسیاری از بازیگران سرشناس سینمای جهان از جمله جک نیکلسون بازی می‌کنند. این فیلم که در زمان اکران خود با استقبال مخاطبان روبه‌رو شد، نشان داد که کارگردانی با سبک خاص خود در جهان سینما ظهور کرده است.

۱۵. آلیس در سرزمین عجایب (Alice in Wonderland)

سال تولید: ۲۰۱۰
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی
ژانر: ماجراجویانه، فانتزی، خانوادگی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: جانی دپ، میا واشیکوفسکا
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۸ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۶٫۴

«آلیس در سرزمین عجایب» از رمان کلاسیک لوئیس کارول با همین نام اقتباس شده است. در این فیلم، ماجرای دختری جوان به‌نام آلیس را دنبال می‌کنیم که در لانه خرگوش‌ها می‌افتد و از آنجا به سرزمینی عجیب پا می‌گذارد. جانی دپ در این فیلم در نقش کلاه‌دوز دیوانه ظاهر شده است و هلنا بونهام کارتر نیز نقش ملکه سرخ را بازی می‌کند.

«آلیس در سرزمین عجایب» برنده اسکار بهترین کارگردانی هنری و بهترین طراحی لباس شد. ۶ سال پس از موفقیت این فیلم، دنباله آن یعنی «آلیس در آن‌سوی آینه» به تهیه‌کنندگی برتون ساخته شد، اما به‌اندازه فیلم قبلی موفق نبود.

۱۴. خانه دوشیزه پرگرین برای بچه‌های عجیب (Miss Peregrine’s Home for Peculiar Children)

سال تولید: ۲۰۱۶
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، انگلیس، بلژیک، کانادا
زبان: انگلیسی
ژانر: ماجراجویانه، درام، خانوادگی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: اوا گرین، ایسا باترفیلد
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۷ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۶٫۷

این فیلم بر اساس رمانی با همین نام اثر رنسام ریگز ساخته شد. در این فیلم ماجرای پسری جوان به‌نام جیکوب را دنبال می‌کنیم که یک حلقه زمانی جدید را کشف کرده است. در این حلقه زمانی، خانم پرگرین مدرسه‌ای را اداره می‌کند که کودکانی با توانایی‌های خارق‌العاده در آن درس می‌خوانند.

۱۳. چارلی و کارخانه شکلات‌سازی (Charlie and the Chocolate Factory)

سال تولید: ۲۰۰۵
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، انگلیس
زبان: انگلیسی
ژانر: ماجراجویانه، کمدی، خانوادگی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: جانی دپ، فردی هایمور
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۵ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۶٫۷

«چارلی و کارخانه شکلات‌سازی» یکی از به‌یادماندنی‌ترین فیلم های تیم برتون است. همه‌چیز از جایی شروع می‌شود که پسرک فقیری به‌نام چارلی در یک شکلات بلیت طلایی پیدا می‌کند. این بلیت مخصوص بازدید از کارخانه شکلات‌سازی مشهور و عجیب ویلی ونکاست. چارلی همراه رئیس کارخانه شکلات‌سازی و چند بچه دیگر راهی سفری عجیب و بامزه می‌شود که شما را ساعتی سرگرم می‌کند.

۱۲. فرنکن‌وینی (Frankenweenie)

سال تولید: ۲۰۱۲
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، انگلیس
زبان: انگلیسی
ژانر: انیمیشن، کمدی، درام
دوبله فارسی: دارد
صداپیشگان اصلی: چارلی تاهان، وینونا رایدر
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۲۷ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۶٫۹

«فرنکن‌وینی» بازآفرینی یکی از اولین انیمیشن های تیم برتون با همین نام است. او در اوایل فعالیت حرفه‌ای خود انیمیشن کوتاهی با این نام ساخته بود، اما در سال ۲۰۱۲ نسخه بلندتری از این انیمیشن را به مخاطبان خود عرضه کرد. فرنکن‌وینی دومی هم مانند اولی داستان پسر جوانی به‌نام ویکتور را روایت می‌کند. او سگ محبوبش اسپارکی را پس از مرگی ناگهانی به زندگی بازمی‌گرداند. این فیلم در زمان اکران دومین نامزدی اسکار را برای برتون به ارمغان آورد.

۱۱. چشمان بزرگ (Big Eyes)

سال تولید: ۲۰۱۴
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، کانادا
زبان: انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی
ژانر: زندگی‌نامه، جنایی، درام
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: ایمی آدامز، کریستف والتس
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۶ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷

در «چشمان بزرگ» داستان نقاشی به‌نام مارگارت کین را می‌بینیم. او به‌خاطر نقاشی پرتره‌های خاص با چشمانی بزرگ مشهور است. بااین‌حال شوهرش او را متقاعد می‌کند که اجازه بدهد نقاشی‌ها را به نام خودش منتشر کند، چون هیچ‌کس نمی‌خواهد از یک نقاش زن تابلو بخرد. برای اینکه بدانید درنهایت سرنوشت این زن و شوهر چه می‌شود، باید این فیلم عجیب را تماشا کنید.

۱۰. ماجراجویی بزرگ پی‌وی (Pee-wee’s Big Adventure)

سال تولید: ۱۹۸۵
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی، فرانسوی
ژانر: ماجراجویانه، کمدی، خانوادگی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: پل روبنس، الیزابت دیلی
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۳۱ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷

«ماجراجویی بزرگ پی‌وی» اولین اثر بلند سینمایی تیم برتون است. در این فیلم، با شخصیت محبوبی به‌نام پی‌وی هرمان همراه می‌شویم. وقتی دوچرخه قرمز هرمان را در روز روشن می‌دزدند، او مجبور می‌شود برای پیداکردن دوچرخه به آن‌سوی کشور سفر کند.

۹. بازگشت بتمن (Batman Returns)

سال تولید: ۱۹۹۲
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، انگلیس
زبان: انگلیسی
ژانر: اکشن، جنایی، فانتزی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: مایکل کیتون، دنی دویتو
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۶ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۱

قانون نانوشته هالیوود این است که هر فیلم موفقی یک دنباله سینمایی داشته باشد. «بتمن» تیم برتون نیز از این قاعده مستثنا نیست. در «بازگشت بتمن» شاهد رویارویی بتمن با یکی دیگر از دشمنانش یعنی مرد پنگوئنی هستیم.

۸. عروس مرده (Corpse Bride)

سال تولید: ۲۰۰۵
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، انگلیس
زبان: انگلیسی
ژانر: انیمیشن، درام، خانوادگی
دوبله فارسی: دارد
صداپیشگان اصلی: جانی دپ، هلنا بونهام کارتر
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۱۷ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۳

یکی از جذاب‌ترین و خاطره‌انگیزترین انیمیشن های تیم برتون «عروس مرده» است. در این انیمیشن سینمایی که اولین نامزدی اسکار را برای برتون به ارمغان آورد، داستان پسری جوان را دنبال می‌کنیم که ناگهان خود را در مراسم عقد عروسی مرده می‌بیند و همراه او وارد دنیای مردگان می‌شود.

۷. اسلیپی هالو (Sleepy Hollow)

سال تولید: ۱۹۹۹
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، آلمان، انگلیس
زبان: انگلیسی، لاتین
ژانر: فانتزی، ترسناک، رازآلود
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: جانی دپ، کریستینا ریچی
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۳

برتون این فیلم را بر اساس رمانی با همین نام اثر واشنگتن ایروینگ ساخت. در «اسلیپی هالو»، معلم مدرسه‌ای به‌نام ایچاباد کرین به کارآگاهی تبدیل می‌شود که به شهر عجیب اسلیپی هالو فرستاده شده است تا درباره قتل‌هایی وحشتناک تحقیق کند.

۶. سوئینی تاد؛ آرایشگر شیطانی خیابان فلیت (Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street)

سال تولید: ۲۰۰۷
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، انگلیس
زبان: انگلیسی، ایتالیایی
ژانر: درام، ترسناک، موزیکال
دوبله فارسی: ندارد
بازیگران اصلی: جانی دپ، هلنا بونهام کارتر
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۶ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۳

در این فیلم، ماجرای آرایشگری را دنبال می‌کنیم که در لندن بارانی و غم‌انگیز کار می‌کند. او نقشه انتقام کشیده است و مشتریان سرشناسش را با تیغ آرایشگری به قتل می‌رساند. بعد با کمک صاحب‌خانه‌اش آنها را به پای گوشت تبدیل می‌کند. داستان مخوف و جذاب این فیلم موزیکال شما را تا پایان با خود همراه خواهد کرد.

۵. بتمن (Batman)

سال تولید: ۱۹۸۹
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا، انگلیس
زبان: انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی
ژانر: اکشن، ماجراجویانه
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: مایکل کیتون، جک نیکلسون
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۶ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۵

«بتمن» تیم برتون یکی از تماشایی‌ترین فیلم‌های بتمن در طول تاریخ است. در این فیلم، شاهد نبرد بتمن و جوکریم. نقش بتمن فیلم برتون را مایکل کیتون بازی می‌کند و جک نیکلسون در این فیلم در نقش جوکر ظاهر شده است.

۴. بیتل‌جوس (Beetlejuice)

سال تولید: ۱۹۸۸
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی
ژانر: کمدی، فانتزی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: مایکل کیتون، الک بالدوین
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۳۲ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۵

«بیتل‌جوس» یکی از بهترین فیلم های تیم برتون است و امضای خاص او را دارد. در این فیلم، دو روح یک روح شیطانی را استخدام می‌کنند تا خانواده‌ای را فراری دهد که به خانه قبلی آنها نقل‌مکان کرده‌اند.

موفقیت این فیلم در زمان اکران سبب شد تا برتون باری دیگر به سراغ بیتل‌جوس دوست‌داشتنی برود. قرار است در سال ۲۰۲۴ «بیتل‌جوس ۲» در سینماهای جهان اکران شود.

۳. اد وود (Ed Wood)

سال تولید: ۱۹۹۴
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی
ژانر: زندگی‌نامه، کمدی، درام
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: جانی دپ، مارتین لانداو
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۷ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۸

هیچ‌کس نمی‌توانست حدس بزند که ماجرای زندگی بدترین کارگردان تاریخ سینما به بهترین اثر سینمایی کارگردانی دیگر تبدیل شود. برتون در «اد وود» داستان ادوارد دی. وود جونیور را روایت می‌کند. او نویسنده‌ای بی‌استعداد است که تلاش می‌کند به اهداف بلندپروازانه خود در فیلم‌سازی دست یابد.

۲. ادوارد دست‌قیچی (Edward Scissorhands)

سال تولید: ۱۹۹۰
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی
ژانر: درام، فانتزی، عاشقانه
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: جانی دپ، وینونا رایدر
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۷٫۹

هیچ‌‌یک از شخصیت‌های فیلم های تیم برتون به‌اندازه پسرک رنگ‌پریده‌ای به‌نام ادوارد محبوب نیستند. او آدمکی ناتمام است. سازنده ادوارد موقع ساخت دستان او می‌میرد و او به‌جای دست، ۲ قیچی دارد. ادوارد در برج بلند سازنده‌‌اش تنها رها شده است، اما با ورود دختر زیبایی به این برج همه‌چیز تغییر می‌کند. اگر به تماشای فیلم‌های فانتزی و عجیب‌وغریب علاقه دارید، نباید از دیدن «ادوارد دست‌قیچی» غافل شوید.

۱. ماهی بزرگ (Big Fish)

سال تولید: ۲۰۰۳
کشور سازنده: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی، کانتونی
ژانر: ماجراجویانه، درام، فانتزی
دوبله فارسی: دارد
بازیگران اصلی: یوان مک‌گرگور، آلبرت فینی
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۵ دقیقه
امتیاز (IMDB): ۸

«ماهی بزرگ»، محبوب‌ترین اثر تیم برتون، بر اساس رمانی با همین نام اثر دانیل والاس ساخته شده است. در این فیلم، ماجرای قصه‌گویی را دنبال می‌کنیم که می‌خواهد با پسرش رابطه بهتری داشته باشد. او ماجراهایی را که برایش اتفاق افتاده‌اند (از جمله پیوستن به سیرک، ملاقات با یک جادوگر و دوستی با یک غول) برای پسرش تعریف می‌کند.

کلام آخر

تیم برتون یکی از سرشناس‌ترین خالقان دنیای فانتزی است. او با ساخت آثار سینمایی متفاوت و خاص توانسته است نظر بسیاری از علاقه‌مندان به سینمای فانتزی را به خود جلب کند. در این مقاله، فیلم های تیم برتون را معرفی کردیم. آیا شما هم جزو طرف‌داران این کارگردان هالیوودی هستید؟ به‌نظر شما کدام‌یک از فیلم‌های او از بقیه دیدنی‌تر است؟