گلی امامی از مترجمان مشهور و پرکار ایرانی است که آثار متنوعی را از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرده است. شهرت گلی امامی به‌دلیل ترجمه‌های بسیار خوب و روان اوست. ازاین‌رو در این مقاله ضمن معرفی گلی امامی و بررسی زندگی او، آثار گلی امامی را هم معرفی خواهیم کرد.
زندگی‌نامه گلی امامی
گلی امامی (با نام اصلی گلرخ ادیب محمدی) متولد سال ۱۳۲۱ در تهران است. او پس از ازدواج، نام خانوادگی «امامی» را برای خود برگزید.
شغل پدر موجب شد او زندگی در شهرهای مختلفی را تجربه کند و درنهایت دیپلم خود را در اصفهان بگیرد. گلی امامی پس از دریافت دیپلم، مشغول به تحصیل در دانشکده هنرهای تزئینی در تهران شد. اما به اصرار پدرش به آلمان رفت و آنجا در مدرسه مترجمی اشمیت تحصیل کرد. گلی امامی سال ۱۳۴۴ به قصد تکمیل تحصیلاتش به انگلستان رفت که این عزیمت به آشنایی و ازدواج او با کریم امامی منجر شد. او پس از ازدواج به ایران برگشت و نام گلی امامی را برای فعالیت‌هایش برگزید.
گلی امامی اتفاقی و بدون تصمیم قبلی وارد مسیر ترجمه کتاب شد. او پس از بازگشت به ایران، در انتشارات فرانکلین مشغول کار و منشی آنجا شد. این انتشارات ویراستاری، صفحه‌بندی و طراحی جلد را به‌شیوه‌ای نوین انجام می‌داد و کار در این فضا فرصتی بسیار خوب برای رشد و پیشرفت گلی امامی بود. گلی امامی درباره اولین کتابی که ترجمه کرده، در مصاحبه‌ای با مجله «آزما» گفته است:
فرانکلین چون در هر زمینه‌ای از نشر پیشروتر بود، بخشی مختص کتاب‌های کودک و نوجوانان داشت که سردبیری آن هم با خانم مهدخت صنعتی، خواهر آقای صنعتی بود. یک روز ایشان با کتابی آمد پیش من و گفت من این کتاب را خوانده‌ام و دوست داشته‌ام، تو هم بخوان و نظرت را بگو.
کتاب را که بسیار شیرین و روان بود، یک‌شبه خواندم و نظرم را به او گفتم. گفت دلت می‌خواهد ترجمه‌اش کنی، تا آن زمان به ترجمه فکر نکرده بودم. ولی چون کتاب سخت تحت‌تأثیرم قرار داده بود، گفتم امتحان می‌کنم. نام کتاب سرافینا نوشته مریک هریس بود.
و به این ترتیب «سرافینا» در سال ۱۳۴۹ به فارسی ترجمه و منتشر شد و جایزه یونسکو برای ترجمه بهترین کتاب نوجوانان را دریافت کرد.
گلی امامی آثار فراوانی را در زمینه‌های گوناگون ترجمه کرده است. از کتاب کودکان و نوجوانان گرفته تا نمایشنامه و کتاب‌های روان‌شناسی. هنگام مطالعه آثار آلن دوباتن گلی امامی نامی است که بیش از نام باقی مترجمان به چشم می‌خورد. در ادامه، ۲۴ مورد از کتاب‌های ترجمه‌شده گلی امامی را معرفی می‌کنیم.
معرفی ترجمه‌ها و آثار گلی امامی
۱. سرافینا
نویسنده: مری ک. هریس
انتشارات: علمی و فرهنگی
تعداد صفحه: ۳۱۶
این کتاب مناسب کودکان و نوجوانان است و روایتگر ماجرای دختر نوجوان یتیمی به‌نام سرافیناست که بعد از مرگ مادربزرگش، ابتدا به خانه خاله و بعد به مدرسه شبانه‌روزی می‌رود و آنجا دچار مشکلاتی می‌شود.
۲. پی‌پی جوراب‌بلند
نویسنده: آسترید لیندگرن
انتشارات: علمی و فرهنگی
تعداد صفحه: ۱۸۵
این کتاب رمانی جذاب و هیجان‌انگیز برای کودکان است. پی‌پی جوراب‌بلند دختر موقرمزی است که ماجراجویی‌های عجیب و بامزه‌ای دارد.
۳. اتوبوس مدرسه
نویسنده: مری ک. هریس
انتشارات: پرنده آبی
تعداد صفحه: ۲۵۰
این رمان داستان دو دختر به‌نام‌های هتی و داویناست که در اتوبوس مدرسه با هم آشنا می‌شوند و اتفاقاتی برایشان می‌افتد.
۴. خانواده من و بقیه حیوانات
نویسنده: جرالد دارل
انتشارات: چشمه
تعداد صفحه: ۳۲۶
این کتاب برگرفته از خاطرات نویسنده آن از ۵ سال زندگی در جزیره‌ای در یونان و بیانگر علاقه بسیار زیاد او به طبیعت و جانداران است.
۵. گردابی چنین هایل
نویسنده: جین ریس
انتشارات: کتاب پنجره
تعداد صفحه: ۲۰۸
این رمان که نام اصلی‌اش «دریای پهناور ساراگوسا» است، داستانی است که جین ریس در پاسخ به رمان «جین ایر» نوشته است. این رمان اثری فمنیستی و ضداستعمارگرایی محسوب می‌شود.
۶. زندگی کوتاه است
نویسنده: یوستین گوردر
انتشارات: فرزان روز
تعداد صفحه: ۱۳۲
این کتاب حاصل نامه‌های عاشقانه زنی به‌نام فلوریا به آگوستین قدیس، فیلسوف معروف دوران باستان، است که به‌مدت ۱۲ سال بدون ازدواج با او زندگی کرده بود.
۷. کارگردانی فیلم
نویسنده: اریک شرمن
انتشارات: سروش
تعداد صفحه: ۴۴۸
این کتاب مجموعه‌ای از سخنرانی‌های ۷۵ کارگردان سرشناس و کمترشناخته‌شده در «مرکز مطالعات سینمای پیشرفته وابسته به مؤسسه آمریکایی فیلم» است که اریک شرمن آنها را تقسیم‌بندی‌شده در ۱۱ فصل این کتاب جای داده است.
۸. هنر سیر و سفر
نویسنده: آلن دوباتن
انتشارات: نیلوفر
تعداد صفحه: ۲۸۸
آلن دوباتن در این کتاب از چرایی سفرکردن می‌گوید. چرا و چگونه باید سفر کنیم؟ او از لذت انتظار، جذابیت چیزها و مکان‌های ناآشنا و ارزش توجه‌کردن به همه‌چیز صحبت می‌کند.
۹. برخوردی کوتاه با دشمن
نویسنده: جمعی از نویسندگان
انتشارات: نیلوفر
تعداد صفحه: ۲۲۴
این کتاب منتخبی از داستان‌های چاپ‌شده در مجله نیویورکر به قلم نویسندگان مختلف از سراسر دنیاست. «برخوردی کوتاه با دشمن» نام یکی از داستان‌های این کتاب به قلم سعید صیرفی‌زاده است.
۱۰. پروست چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند
نویسنده: آلن دوباتن
انتشارات: نیلوفر
تعداد صفحه: ۲۱۲
آلن دوباتن در این این کتاب با بهره‌گیری از زندگی و حرفه مارسل پروست، نقشه راهی کاربردی برای ما ترسیم کرده است تا نکات مهم زندگی مثل لذت‌بردن از تعطیلات، احیای روابط، دستیابی به ذهنی مبتکر، درک عشق و بسیاری مسائل دیگر را به ما منتقل کند.
۱۱. نقب‌زدن به آمریکا
نویسنده: آن تایلر
انتشارات: چشمه
تعداد صفحه: ۲۸۸
این رمان درباره دو خانواده است که در فرودگاه بالتیمور با هم آشنا می‌شوند و رابطه‌ای دوستانه و بلندمدت که بینشان شکل می‌گیرد، اتفاقاتی جدید و جذاب را برایشان رقم می‌زند.
۱۲. جستارهایی در باب عشق
نویسنده: آلن دوباتن
انتشارات: نیلوفر
تعداد صفحه: ۲۲۸
آلن دوباتن در جستارهایی در باب عشق که رمانی فلسفی‌عاشقانه است، با استفاده از نظرات فیلسوفانی همچون ارسطو و سارتر به عشق از زاویه تازه‌ای نگاه کرده است.
۱۳. حباب شیشه
نویسنده: سیلویا پلات
انتشارات: باغ نو
تعداد صفحه: ۲۵۶
این کتاب تنها رمانی است که به دست سیلویا پلات، شاعر آمریکایی، نوشته شده است. این رمان به‌نوعی زندگی‌نامه اوست که برای اولین بار با نام مستعار «ویکتوریا لوکاس» منتشر شد.
۱۴. روباه مزرعه
نویسنده: آیلین دانلوپ
انتشارات: چشمه
تعداد صفحه: ۱۹۶
کودکی رهاشده از یک توله روباه ولگرد مراقبت می‌کند و رفته‌رفته این واقعیت را می‌پذیرد که او نیز جایی در خانواده جدید خود دارد.
۱۵. هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند
نویسنده: آلن دوباتن، جان آرمسترانگ
انتشارات: نظر
تعداد صفحه: ۲۷۴
به‌اعتقاد دوباتن و آرمسترانگ، هنر می‌تواند نوعی درمان باشد و در مواجهه با شخصی‌ترین دوراهی‌های زندگی به ما کمک کند. به‌نظر این دو نفر، بعضی از آثار هنری قادرند راه‌حل‌هایی عالی برای مشکلات به ما ارائه کنند.
۱۶. گفت‌وگو با وودی آلن
نویسنده: اریک لاکس
انتشارات: کتاب پنجره
تعداد صفحه: ۵۶۸
این کتاب مانند آلبوم عکسی است که بیش از نیمی از عمر وودی آلن را برای ما شرح می‌دهد و مسیر او را از زمانی که کارگردانی بی‌تجربه بود تا زمانی که به یکی از مطرح‌ترین فیلم‌سازان دنیا تبدیل شد، به ما نشان می‌دهد.
۱۷. سامسای عاشق
نویسنده: جمعی از نویسندگان
انتشارات: نیلوفر
تعداد صفحه: ۳۹۶
«سامسای عاشق» منتخبی از داستان‌های چاپ‌شده در مجله نیویورکر است که دو بخش دارد؛ بخش اول مربوط به داستان‌های جدید است و بخش دوم داستان‌هایی که قبلا مستقل منتشر شده بودند. «سامسای عاشق» نام یکی از داستان‌های این مجموعه به قلم هاروکی موراکامی است.
۱۸. دختری با گوشواره مروارید
نویسنده: تریسی شوالیه
انتشارات: چشمه
تعداد صفحه: ۲۴۸
نقاشی سحرآمیز دختری با گوشواره مروارید اثر یوهانس ورمیر موضوع دومین رمان تریسی شوالیه بوده است. دختری به‌عنوان خدمتکار در خانه خانواده‌ای ثروتمند استخدام می‌شود. او به اربابش نزدیک و با او صمیمی و درنهایت مدل یکی از نقاشی‌های او می‌شود.
۱۹. به کسی مربوط نیست
نویسنده: جومپا لاهیری
انتشارات: چشمه
تعداد صفحه: ۳۸۰
این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه به قلم جومپا لاهیری، نویسنده هندی‌آمریکایی، است و ۸ داستان احساس‌برانگیز را گرد هم آورده است.
۲۰. اجاق سرد آنجلا
نویسنده: فرانک مک کورت
انتشارات: فرزان روز
تعداد صفحه: ۶۰۰
این کتاب بر اساس خاطرات نویسنده نوشته شده است و با داستان به‌دنیاآمدن او در آمریکا آغاز می‌شود. پدر او تمام پول خانواده را در میخانه‌ها به باد می‌دهد و زندگی پر از مصیبتی برای فرانک درست می‌کند.
۲۱. عشق با حروف کوچک
نویسنده: فرانسس میرالس
انتشارات: نیلوفر
تعداد صفحه: ۲۶۸
ساموئل در اولین روز ژانویه اطمینان دارد که سال جدید خالی از اتفاقات هیجان‌انگیز خواهد بود، اما حضور گربه‌ای ولگرد در خانه او همه‌چیز را دگرگون می‌کند. اتفاقاتی غیرمنتظره می‌افتند و ساموئل برای اولین بار در زندگی‌اش به این نگاه تازه می‌رسد که کارهای کوچک قدرتی طوفانی برای ایجاد عواطف قلب انسان دارند.
۲۲. پابلو پیکاسو مردی که دوزخ را نقاشی کرد
نویسنده: آرنی گرینبرگ
انتشارات: نشانه
تعداد صفحه: ۱۱۲
این کتاب نمایشنامه‌ای است که نویسنده با استناد به نوشته‌های دیگران، درباره پابلو پیکاسو و گفته‌ها و احساسات او نوشته است.
۲۳. تصویرها
نویسنده: اینگمار برگمان
انتشارات: چشمه
تعداد صفحه: ۲۷۶
این کتاب روایت زندگی پرفرازونشیب اینگمار برگمان در سینماست و مقدمه آن به قلم وودی آلن است.
۲۴. گفت‌وگو با بیلی وایلدر
نویسنده: کمرون کرو
انتشارات: کتاب پنجره
تعداد صفحه: ۴۸۰
در این کتاب، کمرون کرو درباره فیلم‌نامه‌نویسی، کار با دوربین، طراحی صحنه، ستاره‌ها و فیلم‌هایشان، سیستم استودیو و فیلم‌های امروزی با بیلی وایلدر، اسطوره فیلم‌سازی، به گفت‌وگو نشسته است.
نوبت شماست
تا به امروز کدام‌یک از ترجمه‌های گلی امامی را خوانده‌اید؟ رمان‌های کودک و نوجوان یا رمان‌های عاشقانه؟ داستان‌های کوتاه یا نمایشنامه‌ها؟ کتاب موردعلاقه شما کدام است؟ در قسمت دیدگاه‌ها نظرتان را برای ما و مخاطبان «بایروی» بنویسید.
